Jouw behandeldoelen bij colitis ulcerosa

Ontstekingen, pijn en klachten verminderen

Bij colitis ulcerosa heb je vaak veel klachten, zoals chronische buikpijn, diarree en vermoeidheid. Het belangrijkste behandeldoel bij colitis ulcerosa is het verminderen van de ontstekingen, pijn en overige klachten in de dikke darm. Dit kan bereikt worden door het gebruik van medicijnen, waaronder pijnstillers, ontstekingsremmers en immunosuppressiva. Als je minder ontstekingen, pijn en klachten hebt, wordt het makkelijker om je leven te leiden zonder dat je al te veel beperkt wordt door je ziekte.

Om te bepalen of je ontstekingen in je lichaam hebt, kijkt de arts naar verschillende waarden in je bloed en ontlasting en de ernst hiervan. Bij colitis ulcerosa is dat bijvoorbeeld de C-reactief proteïne (CRP) waarde in het bloed en de fecaal calprotectine waarde in de ontlasting. Een verhoogde CRP-waarde geeft aan dat er een ontsteking in het lichaam aanwezig is, maar niet specifiek in de darmen. De calprotectine waarde in de ontlasting toont wel aan of er in de darmen een ontsteking is. Wanneer deze waarde verhoogd is, kan een coloscopie worden uitgevoerd om de binnenkant van de darmen goed te kunnen bekijken. Een coloscopie is een kijkonderzoek van de dikke darm. Vervolgens kunnen jij en je arts samen beslissen welke behandeling het beste bij jou past.

Klinische remissie bereiken en behouden

Het bereiken en behouden van klinische remissie staat vaak centraal bij de behandeling. Dat wil zeggen dat de ziekte onder controle is en je geen of weinig klachten hebt. Klinische remissie kan bereikt worden met medicijnen en soms ook door veranderingen in wat je eet en hoe je leeft. Colitis ulcerosa is een chronische ziekte waarbij periodes van weinig en veel klachten elkaar afwisselen. Je wilt uiteindelijk zo weinig mogelijk periodes hebben waarin de ontstekingen actief zijn en je klachten hebt.

Artsen bepalen of je in klinische remissie bent aan de hand van verschillende metingen. Hiervoor wordt vaak gebruik gemaakt van de Mayo score. Om tot deze score te komen, wordt er onder andere gekeken naar hoe vaak je rectale bloedingen hebt en hoe vaak je naar het toilet moet. Ook wordt er middels een coloscopie naar de binnenkant van de darmen gekeken, om te bepalen hoe gezond deze eruitzien. Als de Mayo score afneemt, dan is de kans groot dat de behandeling aanslaat. Als de score toeneemt, dan kan het zijn dat de behandeling niet effectief is. Het is daarom een handige tool om te meten of een behandeling werkt en om op basis daarvan beslissingen te nemen voor het vervolg van de behandeling.

Een lage Mayo score wil zeggen dat je in klinische remissie bent, en je dus geen of weinig klachten hebt. Dit houdt in dat je weinig ontlasting per dag hebt, geen bloed bij de ontlasting hebt en geen loze aandrang voelt om naar het toilet te gaan. In het geval van colitis ulcerosa wil het niet altijd zeggen dat je ook daadwerkelijk geen ontstekingen meer in je darm hebt als je weinig klachten hebt. Daarom houdt de Mayo score ook rekening met de ontstekingen in je darmen en je algehele darmgezondheid. In de volgende paragraaf lees je daar meer over.

Darmgezondheid verbeteren

Een ander behandeldoel is ervoor zorgen dat je darmen geen (verdere) schade oplopen en je darmgezondheid verbetert. Langdurige ontstekingen kunnen problemen veroorzaken, zoals vernauwingen. Medicijnen kunnen helpen om ontstekingen te verminderen en verdere schade aan je darmen te voorkomen. Ook het optimaliseren van je eetgewoonten en levensstijl spelen hierbij een rol. Het is van belang om een evenwichtig dieet te volgen dat je lichaam van de nodige voedingsstoffen voorziet en eventuele tekorten aanvult. Een diëtist kan je hierbij ondersteunen.

Door de interne gezondheid van je darmen te verbeteren, bevorder je meestal ook je gezondheid op de lange termijn. Hierdoor heb je minder kans op opvlammingen en blijft de ziekte beter onder controle. Dit gaat vaak hand in hand met je beter voelen. Toch is dit niet altijd het geval. Het kan zijn dat je klachten verminderen, terwijl de ontstekingen in je lichaam nog aanwezig zijn. Of andersom: als je weinig klachten hebt, kunnen er nog steeds ontstekingen in je darmen aanwezig zijn.

Om die reden is het essentieel om niet alleen te streven naar minder klachten ervaren, maar ook naar endoscopische verbetering (minder ontstekingen in de darmen). Deze zijn twee afzonderlijke doelen die vaak allebei nagestreefd worden. Om vast te stellen of er endoscopische verbetering is, onderzoekt de arts of er ontstekingen in je darmen aanwezig zijn, zoals zweren of vergroeiingen. Hier kent de arts vervolgens een score aan toe. Een hogere score betekent dat de symptomen ernstig zijn. Deze waarde wordt ook meegewogen in de Mayo score, om te bepalen of je in klinische remissie bent. Het is dus van belang om zowel je klachten als de ontstekingen in je darmen gedurende de behandeling goed in de gaten te houden.

Kwaliteit van leven verbeteren

De invloed van colitis ulcerosa op je dagelijks leven is groot. Soms kun je niet alles doen wat je graag wilt en word je geconfronteerd met flinke uitdagingen. Dit kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat je zelfvertrouwen afneemt, je minder actief bent in sociale situaties of dat je zelfs last hebt van een depressie. Daarom is het belangrijk om aandacht te besteden aan je emotionele en sociale welzijn, en om grip te krijgen op eventuele mentale klachten. Dit kun je bijvoorbeeld bereiken door psychologische ondersteuning te zoeken en ervaringen te delen met anderen die dezelfde ziekte hebben. Het kan ook helpen om te praten over je ziekte met mensen in je nabije omgeving. Het uiteindelijke doel van de behandeling is om je algehele levenskwaliteit te verhogen.

Persoonlijke doelen

Om ervoor te zorgen dat de kwaliteit van je leven zo hoog mogelijk blijft, is het handig om na te denken wat jij belangrijk vindt in je leven. Wil je zoveel mogelijk blijven sporten, werken of afspreken met vrienden? Praat hierover met je arts, want je behandeling kan daar dan zo goed mogelijk op afgestemd worden.

Neem de tijd om je behandeldoelen en persoonlijke wensen helder te bespreken met je gastro-enteroloog (maag-darm-leverarts). Je behandeling kan dan daarop worden afgestemd. Met de juiste behandeling en ondersteuning kun je de klachten verminderen. Maak gebruik van de gesprekshulp om inzicht te krijgen in je klachten en effectief te communiceren met je arts over je symptomen en behandeling. Zo kun je het maximale uit je behandeling halen.