Behandelingen perifere en axiale spondyloartritis
Op deze pagina vind je informatie over de geneesmiddelen die worden ingezet bij perifere en axiale spondyloartritis en de volgorde die daarbij meestal wordt aangehouden. Dit overzicht is bedoeld als extra inzicht in jouw mogelijkheden en kun je gebruiken bij je beslissingen over je behandeling en in de gesprekken met je arts.
Naast medicijnen zijn er ook andere dingen die onderdeel van je behandeling kunnen zijn, zoals fysiotherapie, leefstijladvies (bewegen, niet-roken, gezonde voeding, etc) of psychologische ondersteuning. Bespreek met je arts wat jou zou kunnen helpen.
Behandel stappenplan spondyloartritis
Stap 1
Ontstekingsremmende pijnstillers (NSAID’s)
Wat is het?
Algemene pijnstillers, zoals paracetamol, verminderen de pijn maar helpen niet tegen de ontstekingen. Ontstekingsremmende pijnstillers, zoals niet-steroïdale anti-inflammatoire middelen (NSAID’s), worden veel gebruikt bij de behandeling van spondyloartritis. NSAID’s verminderen zowel de pijn als de ontstekingen. Ibuprofen, diclofenac, naproxen, celecoxib en etoricoxib zijn NSAID’s die voor spondyloartritis gebruikt worden.
Hoe dien je het toe?
NSAID’s zijn beschikbaar als gewone tabletten, tabletten met gereguleerde afgifte, kauwtabletten, capsules, siroop en zetpillen en kan per infuus worden toegediend. Bespreek met je arts op welke manier en hoe vaak je je medicatie moet innemen.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Klassieke NSAIDs | COX-2 selectieve NSAIDs | ||
---|---|---|---|
Stofnaam | Merknaam (onder andere) | Stofnaam | Merknaam (onder andere) |
Ibuprofen | Advil® Brufen® Livsane® Nurofen® Spidifen® Cataflam® Voltaren K® |
Celecoxib | Celebrex® |
Naproxen | Aleve® | Etoricoxib | Arcoxia® |
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Stap 2
Corticosteroïden en/of conventionele synthetische (cs)DMARDs
Corticosteroïden
Wat is het?
Bij axiale SpA is je afweersysteem (het immuunsysteem) ontregeld. Het valt goede lichaamscellen aan, waardoor ontstekingen ontstaan. Een corticosteroïd, bijvoorbeeld prednison, is een ontstekingsremmend en afweer onderdrukkend hormoon dat ontstekingen remt en de afweerreactie onderdrukt. Corticosteroïden worden geïnjecteerd in de gewrichten en worden toegepast wanneer de klachten voornamelijk in de perifere gewrichten van de armen en benen zitten.
Hoe dien je het toe?
Corticosteroïden zijn beschikbaar in poeder voor injectievloeistof, de opgeloste poeder wordt via een injectie toegediend. Bij spondylartritis worden de injecties in het gewricht toegediend.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Er zijn verschillende corticosteroïden die worden voorgeschreven bij spondyloartritis, bijvoorbeeld:
Bethamethason, dexamethason, hydrocortison, prednisolone en triancinolonacetonide.
Corticosteroïden | |
---|---|
Origineel | Merknaam (onder andere) |
Betamethason | Celestone® |
Dexamethason | |
Hydrocortison | Solu-Cortef® |
Prednisolon | |
Triamcinolonacetonide | Kenacort-A® |
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Conventionele synthetische (cs)DMARDs
Wat is het?
DMARD’s (disease-modifying antirheumatic drugs) onderdrukken de afweerreactie van je lichaam waardoor de gewrichtsontstekingen kunnen verminderen, ook wel immunosuppressiva genoemd. Dat merk je aan het afnemen van de pijn, zwelling en stijfheid van je gewrichten. De klassieke DMARD’s, ook wel conventionele synthetische (csDMARD’s), verschillen van elkaar in werking, in bijwerkingen en hoe snel er verbetering optreedt.
Sulfasalazine is een voorbeeld van een csDMARD’s die gebruikt wordt bij perifere of axiale spondyloartritis. csDMARD’s zijn gericht zijn op het onderdrukken van het afweersysteem waardoor de activiteit van de ontsteking afneemt.
Bespreek met je arts wat je belangrijk vindt en welk middel het best bij je past.
Hoe dien je het toe?
Sulfalazine is beschikbaar in de vorm van tabletten. Deze neem je via de mond in.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Conventionele synthetische (cs)DMARDs | |
---|---|
Origineel | Merknaam (onder andere) |
Sulfalazine | Salazopyrine® |
Stap 3
Biologische geneesmiddelen en JAK-remmers
Biologische geneesmiddelen
Wat is het?
Biologische medicijnen, ook wel biologicals genoemd, worden via een biotechnologische weg gemaakt. Dat betekent dat deze medicijnen met behulp van levende organismen of cellen worden gemaakt. Dit in tegenstelling tot ‘klassieke’ medicijnen, welke worden gemaakt door het samenvoegen van chemische stoffen.
Er zijn verschillende soorten biologische medicijnen. Alle biologische medicijnen verschillen van elkaar in werking, in bijwerkingen en hoe snel er verbetering optreedt. De biologische medicijnen werken op een andere receptor in je lichaam. Bespreek met je arts wat je belangrijk vindt en welk middel het best bij je past.
Een behandeling met biologische medicijnen onderdrukt het afweersysteem. Er zijn verschillende soorten biologische medicijnen die allemaal het afweersysteem onderdrukken, maar aangrijpen op verschillende eiwitten in het ontstekingsproces. Deze verschillende eiwitten kunnen allemaal een rol spelen in het ontstekingsproces en de geneesmiddelen werken dan ook verschillend.
Anti-TNF therapie onderdrukt de ontsteking stimulerende stof TNF-alfa. Dit is een lichaamseigen eiwit dat een rol speelt bij het ontstaan van ontstekingen.
Interleukines zijn ook eiwitten die een rol spelen bij ontstekingen. Interleukine-remmers kunnen zich binden aan deze eiwitten en remmen daardoor hun werking. Er zijn verschillende interleukines die een rol spelen bij spondyloartritis waaronder IL-17. Remming van deze eiwitten heeft als gevolg dat het ontstekingsproces en het afweersysteem geremd wordt.
Tegenwoordig zijn er ook zogenaamde biosimilars op de markt voor de behandeling van spondyloartritis. Een biosimilar lijkt op een origineel biologisch geneesmiddel (het biologisch referentiegeneesmiddel), maar is niet in alle opzichten hetzelfde en is dan ook geen kopie daarvan. Elk biologisch geneesmiddel heeft namelijk unieke eigenschappen. Bovendien verschillen productieprocessen per fabrikant.
Je arts zal je informeren of je het origineel of een biosimilar krijgt toegediend.
Hoe dien je het toe?
Biologische geneesmiddelen zijn beschikbaar in de vorm van prikpen, injectie of een infuus. De injectievloeistof wordt thuis door middel van een injectiepen zelf toegediend en het infuus wordt in het ziekenhuis toegediend.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Tot de anti-TNF medicijnen behoren adalimumab, certolizumab pegol, etanercept en infliximab.
Klassieke NSAIDs | ||
---|---|---|
Stofnaam | Origineel | Biosimilars |
Adalimumab | Humira® |
Amgevita® Hulio® Hukyndra® Hyrimoz® Idacio® Imraldi® Yuflyma® |
Certolizumab pegol | Cimzia® | |
Etanercept | Enbrel® |
Benepali® Erelzi® |
Infliximab | Remicade |
Flixabi® Inflextra® Remsima® Zessly® |
Tot de interleukine-17 remmers behoren secukinumab en ixekizumab.
IL-17 remmer | ||
---|---|---|
Stofnaam | Origineel | Biosimilars |
Ixekizumab | Taltz® | |
Secukinumab | Cosentyx® |
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
JAK-remmers
Wat is het?
Jak-remmers zijn medicijnen die de activiteit van bepaalde enzymen in lichaamscellen remmen. Het gaat om zogenoemde januskinasen (JAK). Deze enzymen zijn onder andere betrokken bij ontstekingen en immuunreacties. Door deze JAK's te remmen kan het ontstekingsproces worden geremd.
Hoe dien je het toe?
Jak-remmers komen in de vorm van een tablet. De aanbevolen dosering verschilt per geneesmiddel en wordt door je arts vastgesteld en voorgeschreven. Gebruik altijd de dosering die je arts heeft voorgeschreven en nooit meer of minder.
Welke geneesmiddelen worden voorgeschreven?
Tot de JAK-remmers behoren upadacitinib en tofacitinib.
JAK-remmers | ||
---|---|---|
Merknaam (onder andere) | Stofnaam | |
Tofacitinib | Xeljanz® | |
Upadacitinib | Rinvoq® |
Het effect en de bijwerkingen van geneesmiddelen zijn niet bij iedereen hetzelfde, daarom is het belangrijk om met je arts te bespreken wat voor jou de juiste behandeling is.
Voor meer informatie over geneesmiddelen neem contact op met je arts of apotheker, kijk op apotheek.nl of lees de bijsluiter.
Jouw behandeldoelen bij SpA
Bepaalt SpA je leven of bepaal jij hoe je met SpA leeft? SpA is onvoorspelbaar en het verloop verschilt per persoon. Het is daarom belangrijk om te bedenken wat jij uit je behandeling wil halen en wat jouw wensen zijn. Bespreek dit met je arts, zodat de behandeling wordt afgestemd op jouw persoonlijke doelen. Je arts kijkt ook naar het verminderen van je klachten en ontstekingen. Zo kun je het maximale uit je behandeling halen.
Meer over jouw behandeldoelen bij SpAHaal het maximale uit je behandeling
Het kan lastig zijn om over SpA te praten. Hoe beïnvloedt de ziekte jouw leven? En hoe verwoord je wat je wil en wat jouw doelen zijn? Je weet ook niet altijd precies wat de mogelijkheden zijn. Het is daarom handig om meer inzicht te krijgen in jouw klachten en duidelijk te communiceren met je arts wat voor jou belangrijk is. Die kan dan samen met jou bepalen welke behandeling het beste bij jou past om jouw doelen te bereiken.
Vul de gesprekshulp in