Verschil tussen reumatoïde artritis en artritis psoriatica

“Bij artritis psoriatica heb je last van je gewrichten én van je huid. Veel mensen denken dat dit betekent dat je twee ziekten naast elkaar hebt: reumatoïde artritis en psoriasis. Maar dat is niet zo, artritis psoriatica is een ziekte met eigen kenmerken, die verschillen van reumatoïde artritis.

Een eerste belangrijk kenmerk van artritis psoriatica is dat je last hebt van psoriasis. Deze plekken zitten op je huid, maar kunnen ook op je nagels zitten. Nagelpsoriasis is hardnekkig en wordt vaak niet direct herkend als een uiting van psoriasis, waardoor het lang onbesproken kan blijven op het spreekuur. Kenmerken van nagelpsoriasis kunnen zijn: deukjes, witte lijnen, bruine verkleuring of het loslaten van de nagel.

De reumaklachten bij artritis psoriatica hebben andere kenmerken dan bij reumatoïde artritis. Bij reumatoïde artritis zitten de ontstekingen meestal in de kleine gewrichten, bijvoorbeeld in de hand, maar kunnen ook andere gewrichten aantasten zoals schouders, knieën en heupen. Artritis psoriatica zit vaak ook in de grotere gewrichten, bijvoorbeeld in de ellenbogen en knieën. Ook is er verschil in de verdeling van de klachten over het lichaam: bij reumatoïde artritis zitten de ontstekingen meestal symmetrisch, dus aan twee kanten van het lichaam, bijvoorbeeld in beide handen. Bij artritis psoriatica hoeft dat niet zo te zijn, je kunt bijvoorbeeld maar aan één knie klachten hebben.

Een ander kenmerk van artritis psoriatica is dat de aanhechtingen van pezen ontstoken kunnen zijn. Ook kun je opgezwollen vingers hebben, dat wordt worstvingers genoemd. Of opgezwollen tenen. En je kunt spondyloartritis hebben, oftewel ontstekingen in je rug.

“De reumatoloog is vaak afhankelijk van wat jij vertelt over je psoriasisklachten.”

Bespreek psoriasis met je reumatoloog

De reumatoloog is bij artritis psoriatica meestal de hoofdbehandelaar. Er is overleg met de dermatoloog als dat nodig is, maar de reumatoloog is verantwoordelijk voor de hele behandeling. Dat is iets dat niet iedereen zich beseft, ik merk vaak dat mensen met artritis psoriatica mij alleen vertellen over hun reumatische klachten, omdat ze tegenover een reumatoloog zitten.

De psoriasis is net zo goed onderdeel van de ziekte, met deze klachten moet ook rekening worden gehouden bij de keuze voor de juiste behandeling. De gewrichten kunnen bijvoorbeeld rustig zijn door de medicatie, maar als je tegelijkertijd nog steeds veel last hebt van de psoriasis moeten we misschien een ander middel proberen, waar de huidklachten minder van kunnen worden.

De reumatoloog is vaak afhankelijk van wat jij vertelt over je psoriasisklachten, omdat plekken niet goed te zien zijn, of omdat voor een buitenstaander niet meteen duidelijk is dat jij er last van hebt in je dagelijks leven. Over een plek op je been of arm kan een arts bijvoorbeeld denken ‘Het is een kleine plek, de behandeling werkt goed’. Maar misschien durf jij door die zichtbare psoriasis geen korte kleding aan, terwijl je dat wel zou willen. Dan mag je echt zeggen dat je dat plekje graag weg zou willen hebben.

Misschien vind je het lastig om te praten over je psoriasis, bijvoorbeeld omdat het op een intieme plek zit. Als je arts dan niet vraagt naar psoriasisklachten, bestaat de kans dat je huidklachten niet worden besproken. Weet dat je reumatoloog, net als de dermatoloog, weet wat psoriasis is en dat je je nergens voor hoeft te schamen.

“Bij artritis psoriatica heb je ook grotere kans op andere ziekten, zorg dat je die klachten op tijd kunt herkennen.”

Andere klachten om op te letten

Naast de lichamelijke klachten door artritis psoriatica zijn er meer dingen die belangrijk zijn om te vertellen aan de reumatoloog. Bij een ontstekingsziekte als deze heb je namelijk ook een grotere kans op andere ziekten, zoals uveïtis (ontsteking aan je oog), hart- en vaatziekten, moeheid en psychische problemen. Het is goed om je daarvan bewust te zijn, zodat je eventuele klachten op tijd kunt herkennen en bespreken met je arts.

Uveïtis

Uveïtis komt vooral voor bij mensen met spondyloartritis, en minder vaak bij artritis psoriatica. Toch is het belangrijk om te weten hoe je uveïtis kunt herkennen, voor het geval je ermee te maken krijgt. Ernstige uveïtis kan namelijk leiden tot slechtziendheid.

Uveïtis is een ontsteking van het oog, meestal in het voorste deel. Het gaat dus niet om de oogleden, maar om het oog zelf. Het belangrijkste kenmerk van uveïtis is dat het oogwit écht rood is. Er kan daarnaast sprake zijn van een kloppende pijn in je oog. Ook kun je last hebben van lichtschuwheid, wat betekent dat het licht niet fijn voelt aan je ogen. Je hoeft bij uveïtis niet alle klachten te hebben, het is zelfs mogelijk om alleen rood oogwit te hebben zonder enige pijnklachten of lichtschuwheid.

Als je met je klachten bij een oogarts komt, vraagt die waarschijnlijk of je ook een andere ontstekingsziekte hebt. Als die vraag niet aan je wordt gesteld, zeg dan zelf dat je artritis psoriatica hebt. De behandeling van de uveïtis zal daardoor iets anders zijn.

Hart- en vaatziekten

Als je artritis psoriatica hebt, is de kans groter dat je bij het ouder worden hart- en vaatziekten zult ontwikkelen. Algemene risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn overgewicht, diabetes en hoge bloeddruk. De uitdaging voor mensen met artritis psoriatica is dat bij hen de kans op deze risicofactoren gemiddeld groter is. Overgewicht komt bijvoorbeeld vaak voor, mede doordat sporten en bewegen lastiger kan zijn door pijnklachten.

Een andere reden voor de grotere kans op hart- en vaatziekten is dat een ontsteking zich weliswaar concentreert op de gewrichten en op de huid, maar tegelijkertijd ook invloed heeft op de rest van je lichaam. Een reuma-ontsteking is bijvoorbeeld niet goed voor je bloedvaten, wat kan zorgen voor een ontregeling van je cholesterol. En ontstekingscellen hebben invloed op de vaatwanden, waardoor je sneller hart- en vaatziekten kunt krijgen.

Als je een ontsteking onbehandeld laat doorgaan, zorgt dit dus niet alleen voor pijn en ongemak, het kan ook je gewrichten én je vaten ernstig en blijvend beschadigen. De juiste behandeling is daarom belangrijk voor de korte én lange termijn. Het goede nieuws is dat we tegenwoordig de ontsteking beter onder controle kunnen krijgen door de nieuwe behandelingen, wat het risico op hart- en vaatziekten minder groot maakt.

Psychische gezondheid

Lichamelijke klachten kunnen invloed hebben op je psychische en emotionele gezondheid, bijvoorbeeld omdat je je leven niet kunt leiden zoals jij dat wilt. Misschien moet je ander werk gaan doen, of je zelfs helemaal ziekmelden. Of je kunt wel werken, maar in je vrije tijd moet je jezelf weer helemaal oppeppen, en heb je geen energie voor leuke dingen. Dan ben je niet ziekgemeld, maar je leven staat wel stil.

Stress, verminderd zelfvertrouwen, angst of somberheid zijn voorbeelden van psychische klachten die best vaak voorkomen bij mensen met artritis psoriatica. Vertel aan de reumatoloog hoe je je voelt, wat er gebeurt in je leven, en welke rol artritis psoriatica daarbij speelt. Je arts kan je helpen, soms door andere medicijnen te geven, maar vaak door je te verwijzen naar de reumaconsulent, fysiotherapeut of ergotherapeut. Zo kunnen we kijken hoe we de invloed van artritis psoriatica op je leven kunnen verminderen.

“Vertel al je klachten, wat je voelt en wat je opvalt, in je eigen woorden.”

Maak niet zelf de diagnose

Vertel kortom al je klachten aan de reumatoloog, alles wat je voelt of wat je opvalt, en doe dat in je eigen woorden. Daarmee bedoel ik, dat je niet zelf een diagnose hoeft te geven. Liever niet zelfs. ‘Ik heb een ontsteking in mijn rug,’ daar kan een reumatoloog niks mee. Ik wil weten: heb je pijn in je rug? Hoe lang heb je dat? Wat is het patroon? Hoe is het ontstaan? Hoeveel last heb je ervan? Met die informatie van jou kan ik als arts aan de slag.

Je kunt als patiënt nooit te veel vertellen. Je weet namelijk nooit welke onverwachte aanwijzing een arts kan halen uit de informatie die je geeft. Omschrijf dus in zo veel mogelijk details waar je last van hebt. Jij bent degene die de dingen voelt, de reumatoloog bedenkt waar dat bij kan horen en samen komen we daarna tot het beste behandelplan.”

NL-ABBV-250026